Budowa deski snowboardowej
Rózne firmy snowboardowe stosują różne technologie, różne materiały przy wytwarzaniu desek snowboardowych jednak podstawowa struktura jest zawsze taka sama i wygląda tak jak na poniższym schemacie. Sercem deski jest rdzeń, który jest otoczony z dwóch stron wartwą włókna szklanego. Boczną ochronę rdzenia stanowi sidewall. Pod dolną warstwą włókna szklanego umiejscowione są krawędzie, a pod nimi mamy ślizg. Wierzchnią warstwę deski snowboardowej stanowi laminat, w którym widoczne są otwory montażowe do wiązań czyli tzw. inserty. Tak wygląda podstawowy model budowy deski snowboardowej, który może być wzbogacony różnymi dodatkami ale o tym w dalszej cześci artykułu.
Rdzeń deski snowboardowej
W większość przypadków rdzenie w deskach snowboardowych wykonywane są z laminowanych pasów drewnianych, które są sklejane, a następnie wycinane przy pomocy obrabarek CNC. Drewno używane do budowy rdzeni pochodzi z drzew liściastych takich jak buk, brzoza, osika czy bambus. Zaletą drewna jest dobre czucie, dobre tłumienie drgań, zdolność do zachowywania kształtu i sprężystości. Rdzenie drewniane bardzo często są "Zbrojone" innymi materiałami, które wpływają na charakterystykę, sztywność czy wagę deski snowboardowej. Najczęściej spotykanymi materiałami są: Carbon, Kevlar, Aluminium oraz pianka, które umiejscawiane są w róznych miejscach i w róznej postaci - w zależności od właściwości, które chce się uzyskać w desce snowboardowej. Carbon charakteryzuje się tym że jest lekki, wytrzymały, żywotny, bardzo dobrze spisuje się pod naciskiem i jest też bardzo drogi dlatego można go spotkać w wyższych modelach desek. Kevlar jest umiarkowanie lekki, wytrzymały, dobrze znosi naprężenia i jest dobrym tłumikiem. Aluminium w postaci plastra miodu jest bardzo lekki, bardzo wytrzymały ale drogi i ogranicza zdolność tłumienia drgań. Pianka jako materiał na rdzeń jest już rzadkością gdyż jest za miękka i traci szybko swoją sprężystość, ale czasami jest używana dla redukcji wagi w miejscach nie narażonych na naprężenia i obciążenia.
Włókno szklane (fibreglass)
Włókno szklane pomaga zwiększyć sztywność deski i chroni ją przed deformacją. Warstwa włókna szklanego otaczającego rdzeń może przybierać dwie postacie Bi-axial oraz Tri-axial. Warstwa Bi-axial to podwójny splot włókna szklanego, które jest przeplatane pod kątem 90 względem siebie. Takie ułożenie włókna szklanego zapewnia lekkość, niezawodność i wybacza błędy. Najczęściej wartwę Bi-axial można spotkać w deskach dla początkujących lub miękkich deskach freestylowych. Warstwa Tri-axial to potrójny splot włókna szklanego które są ułożone pod kątem +45°, 0° i -45°. Takie ułożenie włókna szklanego tworzy lekką i wytrzymałą warstwę o większej sztywności poprzecznej i większej reaktywności w stosunku do desek z Bi-axial. Deski z warstwą potrójnego splotu włókna szklanego szybiej reagują na nasze ruchy, lepiej tłumią drgania i nie wybaczają tylu błędów co deski z warstwą Bi-axial. Tego rodzaju splot włókna szklanego możemy najczęściej spotkać w wyższych modelach desek.
Sidewall
Warstwa sidewall umieszczona jest wzdłuż krawędzi deski snowboardowej i może przybierać jedną z trzech postaci w zależności od tego jak końce pozostałych warstw został wykonane. Wyróżniamy tu 3 rodzaje konstrukcji: ABS Sidewall/ Sandwich Construction, Cap Construction, Half-Cap Construction.
ABS Sidewall / Sandwich Construction - przy tej konstrukcji każda warstwa deski snowboardowej ułożona jest płasko jedna na drugiej a ABS Sidewall tworzy boczną ochronę rdzenia. Tego rodzaju konstrukcja jest obecnie najczęściej stosowana, a to za sprawą dobrego przenoszenia sił na krawędzie. Konstrukcja ABS Sidewall jest również twardsza i bardziej wytrzymała niż konstrukcja Cap. Najczęściej używanym materiałem jest tworzywo ABS aczkolwiek niektóre firmy stosują też inne materiały jak guma, urethan czy drewno bambusowe.
Cap Construction - na początku lat 90-tych niemal wszystkie deski były produkowane przy użyciu konstrukcji Cap. Dzisiaj to rozwiązanie niemal całkowicie zniknęło i tylko czasem można je spotkać w niskobudżetowych, marketowych deskach snowboardowych. W tej konstrukcji warstwa włókna szklanego i laminat nachodzą po bokach na rdzeń. Zaletą tego rozwiązania niski koszt wytworzenia, lepsze tłumienie drgań i trochę niższa waga natomiast minusem jest mniejsza wytrzymałość, gorsze przenoszenie sił na krawędzie oraz nienaprawialność (lub bardzo trudne w naprawie) w przypadku uszkodzenia krawędzi.
Half-Cap Construction - to hybrydowa konstrukcja, która łączy konstrukcje Cap i Sandwich. W tym przypadku warstwa włókna szklanego zachodzi na rdzeń podobnie jak w konstrukcji Cap, natomiast warstwa laminatu tylko częściowo zachodzi na boczną ściankę gdzie dopełnieniem jest warstwa ABS Sidewall. Tego rodzaju rozwiązanie zapewnia dobre przenoszenie energii na krawędzie, jest odpowiednio lekkie i żwawe. Konstrukcja Half-Cap jest z powodzeniem wykorzystywana w zaawansowanych technologicznie deskach snowboardowych. Dosyć często tą konstrukcje można spotkać w deskach, gdzie w środkowej części występuje ABS Sidewall, który na tipie i tailu przechodzi w konstrukcje Cap.
Krawędzie
Krawędzie w deskach snowboardowych wykonywane są ze stali lub stali nierdzewnej, czasami zdarza się że krawędzie wykonywane są z innych materiałów jak brąz, ale to temat zdecydowanie niszowy. Jeśli chodzi o montaż krawędzi to wyróżniamy tutaj dwa rozwiązania: krawęzie montowane na całym obwodzie deski lub krawędzie montowane po obu stronach (bez nosa i taila). Pierwsze rozwiązanie jest obecnie najczęściej stosowane i jest najbardziej wytrzymałe. Minusem może być problem z wymianą krawędzi w przypadku jej uszkodzenia, ale to raczej zadanie dla serwisanta. Jeśli chodzi o drugie rozwiązanie to plusem może być nieco niższa waga deski, ale nos i tail są bardziej narażone na uszkodzenia.
Ślizg
Ślizgi w deskach snowboardowych wykonywane są z polietylenu (P-Tex), który jest oznaczony liczbą (np sitered 2000). Liczba odnosi się do masy cząsteczkowej polietylenu. Wyższa wartość oznacza wyższą masę cząsteczkową, co wskazuje na lepszy i bardziej trwały ślizg. Rozróżniamy dwa rodzaj ślizgów: tłoczone (extruded) i spiekane (sintered).
Ślizgi spiekane - w tym przypadku materiał bazowy jest w pierwszej kolejności rozdrabniany i mielony na proszek, następnie spiekany, prasowany i wycinany do wymaganego kształtu. Ślizgi spiekane są droższe do wykonania, ale są za to szybsze i bardziej trwałe. Struktura ślizgu spiekanego jest porowata dzięki czemu bardzo dobrze absorbuje smar. Wadą ślizgu spiekanego jest to, iż nieposamarowany bardzo traci na swoich własnościach. Jest również trudniejszy w naprawie. Ślizgi spiekane mogą również zawierać inne materiały jak np. grafit, który czyni je jeszcze szybszymi i bardziej wytrzymałymi. Dlaczego grafit ? Z prostego powodu - grafit pomaga rozproszyć ładunki elektrostatyczne i zmniejsza tarcie, które powstaje w wyniku ślizgania się deski po śniegu. Ślizgi spiekane z dodatkiem grafitu jeszcze lepiej absorbują smar, co czyni je szybszymi.
Laminat
Laminat to najbardziej zewnętrzna warstwa deski snowboardowej, którą możesz zobaczyć. Laminat spełnia funkcję ochronną i ozdobną, chroni pozostałe warstwy deski i posiada grafikę, która często gęsto jest małym dziełem sztuki. Laminaty w deskach snowboardowych wykonywane są z różnych materiałów wliczająć w to nylon, drewno, włókno szklane, plastik i kompozyty. Jeśli chodzi o metody powstawania grafik na deskach snowboardowych to są dwie metody: hermetyzacja i sublimacja. Pierwsza metoda polega na nadrukwoaniu grafiki na papierze, tkaninie lub innym podobnym materiale, który jest następnie lakierowany lub pokrywany bezbarwną warstwą laminatu. W tej metodzie wżnym elementem jest dobór odpowiednich tuszy, które nie będą negatywnie wpływały na połączenie warstwy laminatu z warstwą włókna szklanego. Jeśli chodzi metodę sublimacji, to najpierw grafika wykonywana jest za pomocą specjalnych atramentów na papierze transferowym, a następnie w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury przenoszona jest na laminat. W tym przypadku laminat z grafiką tworzy jedną całość.
Profil deski snowboardowej
Profil deski, jej wygięcie to jeden z głównych elementów, który determinuje jej przeznaczenie i charakterystykę. Trzeba od razu powiedzieć, że nie ma idealnego profilu deski, każdy ma jakieś wady i zalety. Wszystko zelzy od tego co chcemy robić na desce snowboardowej i na czym najbardziej nam zależy. Generalnie w tym temacie rozróżniamy takie pojęciaa jak: camber, rocker, zero camber, hybrid camber, powder rocker.
Camber
Camber to najbardziej wypróbowany i sprawdzony profil deski. Jeszcze do niedawna niemal wszystkie deski posiadały taki profil. Camber zapewnia bardzo dobre trzymanie krawędzi, stabilność podczas jazdy (nawet z dużą prędkością) oraz dobrego popa. Wadą cambera jest to, że nie wybacza błędów i dużo łatwiej w porównaniu do pozostałych profili można "złapać krawędź". Camber wymaga też więcej wysiłku (effort) podczas skręcania.
Reverse Camber (Rocker)
Rocker nazywany też reverse camber (odwrócony camber) daje poczucie skejtowego stylu. Deska snowboardowa z takim profilem dużo łatwiej i szybciej skręca oraz dużo łatwiej (w porównaniu do desek camberowych) można je wygiąć. Dużo łatwiejsze pressy sprawiają że deski z rockerem idealnie nadają się dla osób, które lubują się w flatground trickach (ewolucjach wykonywanych podczas jazdy). Kolejną dużą zaletą rockerów jest bardzo dobre prowadzenie deski w puchu. Jadąc w głębokim śniegu mamy uczucie że deska płynie. Deski z rockerem mają też jeszcze inną zaletę. Dużo trudniej "złapać krawędź" ! Wadą odwróconego cambera jest mniejsza stabilność przy dużej prędkości, gorsze trzymanie krawędzi w porównaniu do desek z camberem oraz mniejszy pop.
Zero Camber (Flat)
Charakterystyka desek zero camberowych zawiera sięw przedziale pomiędzy camberem, a rockerem. To połączenie zalet obu profili. Tego rodzaju profil często stosowany jest w deskach przeznaczonych do parku. Deski zero camber dobrze trzymają krawędź, łatwo skręcają, są stabilne podczas jazdy, mają lepszego popa niż deski z rockerem oraz bardzo dobrze spisują się na railach.
Hybrid Camber
Tego rodzaju profil może przybierać dwie postacie. Możemy mieć do czynienia z hybrydami, które mają rockera na środku deski i cambera pod wiązaniami lub odwrotnie czyli cambera na środku deski i rockera pod wiązaniami. Pierwsza opcja jest dużo częściej spotykana i różnych firmach jest różnie nazywana. Dla przykładu Burton tego rodzaju profil nazywa Flying V, Lib Tech nazywa to C2 Banana, a Nitro nazywa to Gullwing. Niezależnie od nazwy tego rodzaju profil nadaje desce wszechstronności. Rocker na środku deski daje poczucie luzu i sprawai że deska płynie w puchu, natomiast camber pod wiązaniami sprawia że deska lepiej trzyma krawędź, jest stabilniejsza i ma lepszego popa niż deska na typowym rockerze. Należy jednak pamiętać, że pop, trzymanie krawędzi i stabilność nie jest tak dobra jak w deskach na klasycznym camberze. Tego typu wygięcie deski sprawia, że będziemy mieli odczucia jakbyśmy jeździli na desce rockerowej przy częściowym zachowaniu zalet cambera.
Jeśli chodzi o drugą opcję 'hybrydy' to bardzo często możemy się też spotkać z nazwą Camrock. Zaletą takiego profilu jest wszechstronność. Za sprawą cambera pomiędzy wiązaniami deska pewnie prowadzi się na krawędzi i dobrze ją trzyma, ma dobrego popa i jest stabilna przy dużych prędkościach. Rocker na nosie i tailu sprawia, że deska przyjemnie prowadzi się w puchu no i łatwo wykonać na niej pressy. Tego typu profil odczuciami z jazdy bardziej przypomina deski camberowe niż deski rockerowe przy zachowaniu zalet rocera.
Powder Rocker (S Rocker)
Tego typu profil deski można najczęściej spotkać w deskach dedykowanych do freeride'u. Setback (przesunięcie insertów na tył deski), camber w tylnej częci oraz duży rocker w przedniej części sprawia że deska perfekcyjnie płynie w śniegu, a przy tym umożliwia wykonywnaie szybkich skrętów (np między drzewami:-) ) Wadą tego profilu jest to że słabo jeździ na switchu (na drugą nogę).
To tyle w temacie budowy deski snowboardowej. Opisana została podstawowa budowa deski snowboardowej. Różni producenci stosują różne modyfikacje poszczególnych elementów, a marketingowcy ubierają to w odpowiednie słowa. Dlatego też nie zdziw się czytając opisy desek snowboardowych różnych producentów. W tej branży też jest "walk"a między poszczególnymi producentami. Każdy chce sprzedać jak najwięcej desek snowboardowych, każdy zachwala swoje produkty, a dobry marketing to podstawa sukcesu.
